فهرست اصطلاحات

آگوستوس امپراتور روم
نخستین امپراتور امپراتوری روم بود که دورۀ حکومتش بیست و هفت سال قبل از میلاد آغاز شده بود و تا سال چهاردهم میلادی دوام کرد.

اَشیر
یکی از دوازده پسر یعقوب ﵇ اَشیر نام داشت، که یکی از دوازده قبیلۀ بنی اسرائیل بنام قبیلۀ اَشیر از نسل او است.

اصحاب مقرب
این لقب به آن دوازده پیرو خاص عیسی ﵇ استفاده میشود، که او ﵇ برای شان وظیفه سپرده بود، تا به آن حرفها به مردم شاهدی بدهند، که از او ﵇ شنیده و دیده اند. در قرآن کریم به این اشخاص حواریون گفته شده است، که اصحاب نزدیک عیسی ﵇ بودند.

المسیح
مسیح یک کلمۀ عربی میباشد که ریشۀ آن در لسان عبری است که معنی اش (شخص تعیین شده) است. در زمانهای سابق که بنی اسرائیل کسی را منحیث پادشاه خود تعیین میکردند، پس در پیشانی وی تیل میریختاندند و با این کار معلوم میشد که شخص مذکور بخاطر پادشاهی تعیین گردیده است. لقب المسیح به نمایندۀ خاص ﷲ ﷻ راجع میشود. خداوند ﷻ وعده کرده بود که چنان شخصی را میفرستد و او به قوم منتخب خداوند ﷻ نجات خواهد داد و بالای آنها سلطنت خواهد کرد. قبل از میلاد مبارک عیسی ﵇ بنی اسرائیل در این انتظار بودند که المسیح منتخب شدۀ خاص خداوند ﷻ می آید و آنها را از شر بیگانه گان نجات میدهد و شان و شوکت از بین رفتۀ پادشاهی شان را دوباره برمیگرداند.

امام
امامان از نسل هارون ﵇ برادر موسی ﵇ و از دوازده قبیلۀ بنی اسرائیل مربوط قبیلۀ لاوی بودند. آنها از طرف خداوند ﷻ انتخاب شده بودند، تا برای خداوند ﷻ نذرانه ها و قربانی های بنی اسرائیل را تقدیم کنند. امامان این وظیفه را از وقت موسی ﵇ آغاز کرده بودند که در وقت موسی ﵇ در عبادتگاه بنی اسرائیل (خیمة ﷲ) انجام میدادند. بعداً در دوران حضرت سلیمان ﵇ که بیت المقدس ساخته شد، پس به این وظیفه در آنجا هم ادامه دادند.

امپراتوری روم
روم مرکز فعلی ایتالیا است. این شهر مرکز امپراتوری رومی باستانی بود. این امپراتوری بیست و هفت سال قبل از میلاد از طرف آگوستوس ساخته شده بود که خاک اروپای جنوبی فعلی، افریقای شمالی، ترکیه، و فلسطین در اختیارش بود. خاک بنی اسرائیل و حکومت محلی هم تحت حاکمیت امپراتوری روم بود.

اورشلیم
اورشلیم شهر مرکزی سرزمین بنی اسرائیل بود، که در ولایت یهودیه بود. عبادتگاه بیت المقدس در همین شهر بود.

بیت المقدس
بیت المقدس یا خانۀ مقدس یک عبادتگاه خاص در شهر اورشلیم بود که بنی اسرائیل برای خداوند ﷻ در آن قربانی و نذرانه ها را تقدیم میکردند. این عبادتگاه ده قرن قبل از میلاد در دوران پادشاهی حضرت سلیمان ﵇ ساخته شده بود. بعد شش قرن قبل از میلاد از طرف پادشاه بابل بخت نصر ویران شد و در همین قرن از طرف بنی اسرائیل دوباره اعمار گردید. بعداً در قرن اول قبل از میلاد از طرف هیرود اعظم به آن انکشاف داده شد، که در وقت عیسی ﵇ به همان شکل موجود بود. بار دیگر از طرف رومیان در سال ۷۰ میلادی ویران شد. قابل یادآوریست که همین جای مقدس در وقت محمد ﷺ نخستین قبلۀ مسلمانان بود و حال بر همین جا مسجد اقصی بنا شده است.

بیت لحم
یک شهر کوچک بود که در ده کیلومتری اورشلیم واقع بود. این شهر مکان آبایی حضرت داؤد ﵇ بود. وی ﵇ پیامبر و پادشاه بنی اسرائیل بود. از اینرو این شهر به نام شهر داؤد ﵇ مشهور شد که بعداً میلاد مبارک عیسی ﵇ هم در همین شهر شد.

پونتیوس پیلاطوس
در وقت رسالت عیسی ﵇ از طرف امپراتوری روم والی ولایت یهودیه بود.

جِرَش
جِرَش یک منطقه در شرق جهیل گلیل و دریای اُردن بود. در این منطقه بسیار غیر بنی اسرائیلیان زنده گی میکردند. همینطور منطقۀ مذکور را بنام منطقۀ ده شهر نیز یاد میکنند.

جهیل گلیل
جهیل گلیل را جهیل طباریه نیز میگویند. در شمال سرزمین بنی اسرائیل در ولایت گلیل موقعیت داشت. طرف غرب این جهیل مناطق جِرَش و ده شهر بود. دریای اُردن از جهیل گلیل میگذشت و از شمال به طرف جنوب جاری بود.

دریای اُردن
این دریا در شرق زمین بنی اسرائیل موقعیت داشت، که از شمال به سمت جنوب جاری بود.

دینار
این یک سکۀ نقره یی بود که در زمان عیسی ﵇ در امپراتوری روم استفاده میشد. یک دینار مزد یک روز یک مزدور بود.

ذات پاک فرستاده شده از جانب ﷲ ﷻ
یکی از لقبهای المسیح وعده شده است.

راحیل
یعقوب ﵇ دو خانم داشت که یکی آن راحیل نام داشت. وی مادر یوسف ﵇ و بنیامین بود. نام دیگر یعقوب ﵇ اسرائیل بود، از همین رو به راحیل مادر بنی اسرائیل میگویند.

روح مقدس ﷲ ﷻ
ماهیت ذات الهی است که مربوط ذات جلال خداوند ﷻ میشود. از طرف خداوند ﷻ بالای مردم نازل میگردد و به خاطر یک کار خاص برای شان قدرت ویژه و الهام میبخشد. زمانیکه عیسی ﵇ به آسمان صعود کرد و در جای خاص طرف راست خداوند متعال نشست، این روح مقدس را بالای پیروان خود نازل کرد.

روز عبادت
در قرآن کریم روز عبادت به نام یوم السبت آمده است. در تورات شریف خداوند ﷻ به بنی اسرائیل امر میکند، که در هفته بعد از شش روز، روز شنبه را بخاطر عبادت و استراحت اختصاص دهید. در این روز هر نوع کار دنیوی حرام است.

زبولون
یکی از دوازده پسر یعقوب ﵇ زبولون نام داشت، که یکی از دوازده قبیلۀ بنی اسرائیل بنام قبیلۀ زبولون از نسل او بود. آن زمینی که مربوط قبیلۀ زبولون است، در شمال سرزمین بنی اسرائیل و طرف جنوب غرب زمین قبیلۀ نَفتالی موقعیت دارد.

سامریه
یک ولایت بنی اسرائیل بود، که در بین ولایات گلیل و یهودیه موقعیت داشت. باشنده گان سامریه را سامریان میگفتند. هشت قرن قبل از میلاد تعدادی از بنی اسرائیل این منطقه با اقوام دیگر خویشاوندی کرده بودند، به این خاطر نسلهای آنها از دو قوم به میان آمده بودند. اولادۀ اینها را سامریان میگویند. شش قرن قبل از میلاد زمانیکه در اورشلیم عبادتگاه بیت المقدس دوباره ساخته میشد، بنی اسرائیل سامریان را اجازه نمیدادند که در این کار با آنها اشتراک کنند. با گذشت زمان دشمنی میان سامریان و بنی اسرائیل دیگر هم بیشتر شد، که در وقت آمدن عیسی ﵇ نیز موجود بود. سامریان میگفتند، جای اصلی عبادت خداوند ﷻ در کوه جرزیم ولایت سامریه است. از این خاطر پنج قرن قبل از میلاد در کوه جرزیم عبادتگاه خود را ساختند.

سردار بنی آدم
این لقب را عیسی ﵇ چندین بار برای خود استفاده کرده است. استعمال این لقب برای او ﵇ به آن پیشگویی اشاره میکند، که میگوید: خداوند ﷻ برای یک آدم خاص اختیار مطلق میدهد، تا شخص مذکور بالای تمام اقوام دنیا تا ابد سلطنت کند.

سلطنت الهی
این اصطلاح به حاکمیت قاطع خداوند ﷻ اشاره میکند. اگرچه پادشاهی خداوند ﷻ بالای تمام کاینات حاکم است، اما انسانان به حاکمیت خداوند ﷻ تابع نشده اند و آنها بالای خود ارادۀ خداوند ﷻ را عملی نکرده اند. سلطنت الهی به این اشاره میکند، که مردم خود را به ارادۀ خداوند ﷻ تسلیم کنند. به همین خاطر عیسی ﵇ به دنیا آمد تا سلطنت الهی را در دنیا چنان قایم کند، که در عرش قایم شده است و مردم حکم خداوند ﷻ را قبول کنند، تا در سلطنت الهی حصه پیدا کنند.

صلیب
یک نوع اعدام بود، که دستان مجرم را به یک چوب افقی میخ میکردند، سپس این چوب را بالای یک چوب عمودی دیگر بسته میکردند که پاهای مجرم به آن میخ میشد و بعد این چوب در زمین حفر شده مجرم بالایش تا وقتی آویخته میبود که جان میداد. این طریقۀ اعدام در امپراتوری روم برای شکنجۀ زیاد استفاده میشد، تا مجرم به شکل بسیار وحشیانه و شرم آور کشته شود.

صور
این شهر به طرف شمال و غرب سرزمین بنی اسرائیل در ساحل مدیترانه موقعیت داشت، که در حال حاضر یکی از شهرهای لبنان است. مردم ساکن در این شهر از قوم فینیقیان بودند و آنها بت پرست بودند.

صیدون
این شهر به طرف شمال و غرب شهر صور در ساحل مدیترانه موقعیت داشت، که در حال حاضر یکی از شهرهای لبنان است. این یک شهر باستانی و تجارتی منطقه شمرده میشد. مردم ساکن در این شهر از قوم فینیقیان بودند و آنها بت پرست بودند.

علمای شریعت موسوی
این علما متخصصین تورات شریف بودند، که به تمام جزیات این کتاب میفهمیدند. آنها شریعت موسوی را تحت دقت و تحقیق قرار داده تعبیر درست آن را گرفته به بنی اسرائیل نشان میدادند، تا آنها عملی اش کنند.

عید پناه
عید پناه از آن زمان در بنی اسرائیل رایج بود، که آنها در مصر غلام بودند. زمانیکه موسی ﵇ از فرعون اجازه خواست که بنی اسرائیل را از مصر بیرون کند، پس فرعون از اجازه دادن انکار کرد. در جزا ﷲ ﷻ بالای مصر آفات پی در پی نازل کرد. آفت آخری این بود که ﷲ ﷻ در هر خانواده پسر بزرگ شان را کشت. اما قبل از این آفات ﷲ ﷻ به موسی ﵇ فرمود: هر خانوادۀ بنی اسرائیلی باید یک بره یا یک بزغالۀ بی عیب را حلال کند و خونش را در چهارچوکات دروازۀ خانه بپاشد. زمانیکه ملک الموت بیاید و این خون را ببیند، از نازل کردن عذاب بالای آن خانه خواهد گذشت. بنی اسرائیل نیز چنین کردند و خانواده های شان از مرگ پناه یافتند. این عید تا هنوز در بنی اسرائیل تجلیل میشود.

عید هجرت
میله و عید هشت روزۀ بنی اسرائیل است، که هر سال در خزان بعد از جمع آوری حاصلات زمین تجلیل میشود. این عید یاد آن وقت را تازه میکند، که نیاکان بنی اسرائیل بعد از بیرون شدن از مصر چهل سال زنده گی سرگردان و آواره در بیابان داشتند.

غوطۀ مقدس
غوطۀ مقدس یک عمل مقدس است که در آب انجام میشود. این عمل مقدس را یحیی ﵇ بالای آن مردم انجام میداد که از گناهان دست میکشیدند و خود را به آمدن المسیح وعده شدۀ خداوند ﷻ آماده میساختند. از آن وقت به بعد، این عمل مقدس بالای پیروان عیسی ﵇ انجام داده میشود. کسیکه بالای عیسی ﵇ ایمان می آورد، بخاطر اینکه نشان بدهد که خود را به عیسی ﵇ سپرده است، از گناهان دست کشیده و به خداوند ﷻ رجوع کرده است، پس این غوطۀ مقدس را میگیرد.

فرقۀ افریسی
در وقت عیسی ﵇ یک فرقۀ بزرگ مذهبی در بنی اسرائیل بود. آنها به این فخر میکردند که شریعت موسوی را به گونۀ بسیار جدی بالای خود عملی میکنند. آنها در کنار قوانین خداوند ﷻ قوانین ساخته شده از طرف انسان را نیز بر شانه های مردم می انداختند. عیسی ﵇ به ریاکاری و دورویی آنها بسیار انتقاد میکرد.

فرقۀ صدوقی
در وقت عیسی ﵇ یک فرقۀ مذهبی بنی اسرائیل بود. آنها فقط تورات شریف را به عنوان کتاب آسمانی قبول میکردند و قوانین دیگر شفاهی شریعت را قبول نمیکردند. پیروان فرقۀ صدوقی از موجودیت روز قیامت، فرشته گان و دیگر مخلوقات روحانی انکار میکردند. بسیاری اوقات میان فرقۀ صدوقی و فرقۀ افریسی در مسائل عقیده یی اختلافات نظر به وجود می آمد. بسیاری امامان بزرگ به فرقۀ صدوقی مرتبط بودند.

کَفرناحوم
در ساحل شمالی جهیل گلیل یک شهر کوچک بود. عیسی ﵇ در همینجا گاه گاهی به مردم درسهای الهی و شفا میداد.

کوه زیتون
در گوشۀ شرقی شهر اورشلیم یک کوه کوچک بود، که درختهای زیتون داشت. از بالای این کوه تا آن طرف درۀ قِدرون، عبادتگاه بیت المقدس دیده میشد.

گلیل
در سرزمین بنی اسرائیل یک ولایت بود، که طرف شمال ولایات یهودیه و سامریه موقعیت داشت. عیسی ﵇ در شهر ناصرت ولایت گلیل بزرگ شده است. وقت زیاد رسالت عیسی مسیح ﵇ در گلیل سپری شده است.

محصول گیرنده گان
محصول گیرنده گان به آن اشخاص بنی اسرائیلی گفته میشد، که با استعمارگران روم کار میکردند و از بنی اسرائیل مالیات جمع میکردند. آنها بیشتر از مالیات تعیین شدۀ حکومت روم از مردم مالیه میگرفتند و در جیبهای خود می انداختند. بنی اسرائیل آنها را به نظر خاینین میدیدند، چون آنها با استعمارگران روم همکاری میکردند. همچنان بنی اسرائیل آنها را فاسدین و گنهکاران میشمردند.

مرض جلدی ناپاک کننده
این مرض یک نوع بیماری جلدی بود، که نوعیت پوست را دگرگون میساخت. کسیکه به این مرض مبتلا میشد، از روی شریعت موسوی، ناپاک شمرده میشد. بنی اسرائیل دیگر آن شخص را لمس نمیکردند، چون آنها میترسیدند، که با لمس کردن آن شخص اینها ناپاک نشوند. کسیکه به این مرض مبتلا میشد، پس مجبور بود که از مردم دور زنده گی کند.

مولا
این کلمه به خاطر آن کس به کار میرود که اختیار داشته باشد و حکم وی قبول شود. از این خاطر این کلمه برای ﷲ ﷻ استفاده میشود. پیروان عیسی ﵇ نیز این کلمه را برای او ﵇ استفاده میکنند. آنها این کار را به این خاطر میکنند که خود را به عیسی ﵇ سپرده باشند، به وی ﵇ تابع باشند و تعهد خود را به او ﵇ ثابت کرده باشند.

نازدانۀ خاص ﷲ ﷻ
این لقبی است که برای عیسی ﵇ داده شده بود. وی ﵇ با خداوند ﷻ رابطۀ خاص قرابت داشت. از این خاطر خداوند ﷻ به وی ﵇ اختیار داده بود، که سلطنت الهی را بر روی زمین قایم کند. با داشتن این فضیلت عیسی ﵇ نازدانۀ خاص خداوند متعال یاد میشد.

ناصرت
یک شهر کوچک ولایت گلیل بود که عیسی ﵇ در آن بزرگ شده بود.

نبی ارمیا ﵇
نبی ارمیا ﵇ یک پیامبر بنی اسرائیلی بود، که قبل از میلاد در قرن ششم و هفتم زنده گی میکرد.

نبی اشعیا ﵇
یک پیامبر بنی اسرائیلی بود که در قرن هشتم قبل از میلاد زنده گی میکرد. او ﵇ در بارۀ المسیح وعده شده پیشگویی های زیادی کرده بود، که او ﵇ خواهد آمد و بنی اسرائیل را رهایی خواهد بخشید.

نبی الیاس ﵇
یک پیامبر بنی اسرائیلی بود که در قرن نهم قبل از میلاد زنده گی میکرد. الیاس پیامبر مردم را از عبادت بتها منع میکرد و آنها را به عبادت خدای برحق فرا میخواند. چون که او ﵇ به آسمان بلند کرده شده بود، در نوشته های پیامبران در بارۀ وی ﵇ این پیشگویی آمده است که وی ﵇ قبل از قیامت یک بار دیگر ظهور خواهد کرد.

نبی الیسع ﵇
یک پیامبر بنی اسرائیلی بود، که در قرن هشتم قبل از میلاد زنده گی میکرد. الیسع ﵇ از جانب خداوند ﷻ جانشین نبی الیاس ﵇ تعیین شده بود.

نبی دانیال ﵇
نبی دانیال یک پیامبر بنی اسرائیل بود، که در قرن قرن ششم و هفتم قبل از میلاد زنده گی میکرد. زمانیکه پادشاه بابل بخت نصر اورشلیم را قبضه کرد و بنی اسرائیل را به عنوان اسیر به بابل برد، در میان این اسیران نبی دانیال نیز بود. خداوند ﷻ در بابل به نبی دانیال حکمت بزرگ بخشید، که از برکتش وی ﵇ در میان دانشمندان بابل به رتبۀ بلند رسید. خداوند ﷻ برای نبی دانیال در مورد واقعات آینده بسیار وحی نمود.

نبی میکا ﵇
نبی میکا یک پیامبر بنی اسرائیلی بود، که قبل از میلاد در قرن هفتم و هشتم زنده گی میکرد.

نَفتالی
یکی از دوازده پسر یعقوب ﵇ نَفتالی نام داشت، که یکی از دوازده قبیلۀ بنی اسرائیل بنام قبیلۀ نَفتالی از نسل وی بود. آن زمینی که به قبیلۀ نَفتالی تعلق دارد، در شمال سرزمین بنی اسرائیل و طرف شمال و غرب جهیل گلیل موقعیت دارد.

نینَوا
پایتخت امپراتوری باستانی اشوریان بود. هشت قرن قبل از میلاد، یونس ﵇ به این شهر فرستاده شده بود، که آنها را به توبه کردن فرا خواند و به خداوند ﷻ بازگرداند.

وارث تخت داؤد ﵇
لقب دیگر المسیح وعده شده است. تقریباً هزار سال قبل از میلاد خداوند ﷻ با داؤد ﵇ وعده کرده بود، که از نسل وی ﵇ یک شخص را انتخاب میکند و او ﵇ بالای قوم منتخب خداوند ﷻ تا ابد سلطنت خواهد کرد. در وقت آمدن عیسی ﵇ بنی اسرائیل انتظار داشتند که المسیح از نسل داؤد ﵇ خواهد آمد و جلال و عظمت از بین رفتۀ بنی اسرائیل را بر خواهد گشتاند.

هیرودِ اعظم
هیرودِ اعظم در وقت میلاد عیسی ﵇ حاکم یهودیه بود، که بسیار ظالم بود و تقریباً چهل سال قبل از میلاد از طرف امپراتوری روم تعیین شده بود. در دوران هیرود اعظم به عبادتگاه بزرگ بنی اسرائیل (بیت المقدس) انکشاف داده شد.

هیرود انتیپاس
هیرود انتیپاس پسر هیرود اعظم بود. زمانیکه هیرود اعظم وفات کرد، ساحۀ حاکمیت به چهار حصه تقسیم شد و هیرود انتیپاس حاکم ولایات گلیل و پیریا شد.

یهودا
یکی از دوازده پسر یعقوب ﵇ یهودا نام داشت، که یکی از دوازده قبیلۀ بنی اسرائیل بنام قبیلۀ یهودا از نسل او بود.

یهودیه
یک ولایت بزرگ بنی اسرائیل بود که شهر مقدس اورشلیم نیز در همین ولایت بود.

فهرست